Nicolaas
de Rie ofwel Co
Hoe
ging dat vroeger opa?
De kracht van doorzettingsvermogen is
het vertrouwen hebben in jezelf.
Nicolaas
de Rie (10-11-1935).
In
deel 2 over het verhaal van mijn vader, schrijf ik over geloof, uitgaan en
ruzie met je ouders. Hoe was dat vroeger en hoe wordt het vandaag de dag
beleefd en ervaren door onszelf en onze kinderen. Nog geen twee generaties
geleden lagen de kaarten toch wel heel anders op tafel in positieve als wel in
negatieve zin. En ik denk dat dat ook de juiste manier van kijken is naar het
verleden: “neem mee wat je prettig en leerzaam
vond en laat achter wat je niet beviel”. Verder zie je in dit blog vele foto's van de Beemster en Purmerend. Herken je waar en wat het is?
Vroeger moest je
een week wachten voordat je erachter kwam dat al je foto’s mislukt waren J
Geloof.
Mijn
vader is Rooms Katholiek opgevoed, maar komt nu niet meer in de kerk.
Iedereen in zijn omgeving was Rooms Katholiek en over andere geloven werd niet
gepraat bij hem thuis.
Alleen
als je uit was geweest en zijn ouders vroegen of hij nog een meisje had
ontmoet, werd de vraag gesteld of ze wel katholiek was.
Was ze niet katholiek, dan mocht het niet.
En zo zijn er veel grote liefdes verloren
gegaan…maar is dat nu nog steeds niet zo in een andere context of andere
cultuur?
Ook
ik ben Rooms Katholiek opgevoed en ging elke zondag naar de kerk, ben gedoopt
en heb de eerste communie en vormsel doorlopen. We waren zelfs één
van de eerste meisjes die misdienette mochten zijn in de kerk. Dat was daarvoor alleen weggelegd voor
jongens, maar we hadden een zeer geëmancipeerde pastoor die zelfs Jos Brink
(Homofiel en bekend Nederlander) uitnodigde om de preek voor te gaan in de mis.
Toch kan ik niet anders zeggen dat de kerkgang vele leuke herinneringen bij mij
heeft achter gelaten. De zondagsschool waar je leuke dingen mocht doen, de
gezelligheid bij het omkleden in je misdienaars kleding, dat je vanaf het
altaar de kerk inkeek en zag wat daar gebeurde, het lange wachten met de
voortgang met Pasen bij elke afbeelding van Jezus aan de muur, de stank van de
wierook en de slok wijn die je dronk na de broodmaaltijd op het altaar….Je werd hier zo
misslijk van! Maar alles in
een meer ongedwongen sfeer dan vroeger en daardoor was het waarschijnlijk leuk.
Echter heb ik mijn kinderen niet Rooms Katholiek opgevoed, maar hen alleen de
normen en waarden, de verhalen van de bijbel, etc. bijgebracht. Ook van andere
culturen en geloven. Waarom? Toen ik ouder werd en andere ervaringen met de
kerk en de mens kreeg, veranderde ook mijn gevoel voor het geloof.
Ik geloof nu
gewoon op mijn manier en mijn kinderen mogen dat ook lekker op hun manier doen
met respect voor hun medemens.
In
het dorp waar mijn vader woonde en de stad ernaast, waren geen islamitische of donkere mensen. Mijn
vader wist van het bestaan niet af. Ondanks dat ze één van de eersten waren in
de straat met een televisie in begin ’50 jaren. Ook dit werd
allemaal niet vertoond op tv. Mijn
vader is in een tijdgeest opgegroeid dat er heel negatief over “buitenlanders
en donkere mensen “ werd gesproken….was
het de angst voor het onbekende?!
Toch ben ik daar mijn eigen weg
ingegaan en heb ik me niks van de tijdgeest van mijn vader aangetrokken..ik denk dat mijn
vader dat af en toe best moeilijk heeft gevonden zo’n rebelse dochter.
In
de tijd van mijn vader moest je elke dag naar de kerk als je op de lagere
school zat en als je werkte alleen op zondag. Verder moest je 1 keer in de
maand te biecht bij de pastoor en vaak verzon hij maar wat. Op zondag ging de
collectezak rond en dan moest je daar wat geld in doen. Hij ging niet naar de
zondagsschool en hij weet ook niet of die er was. Wel moesten ze voor het eten
bidden en als je ging slapen op je knieën voor je bed met de rozenkrans in je
hand een gebedje doen.
Verder
vertelde hij dat ze altijd in de wintermaanden voor het slapengaan een lepel
levertraan kregen met een schep suiker na. Ze poetsten hun tanden niet, want ze
hadden in die tijd nog geen tandenborstel of tandpasta. Het resultaat was dat
hij wolf in de mond had. Dit is een ziekte in je gebit, waar je een slecht
gebit van krijgt. Hij had nog weinig tanden over toen hij met mijn moeder
trouwde. Hij wilde ook nooit lachen op foto’s, omdat hij zich schaamde voor
zijn gebit. Voor zijn trouwen heeft hij een kunstgebit genomen, hij was toen 27
jaar.
Ik ben blij dat ik
alleen vitamine D druppels in de winter kreeg..oefff ik moet er toch niet aandenken
om een hap levertraan naar binnen te gieten.
Lang leve de vitamine capsules J!
Ook
was er geen douche in die tijd en moest je je wassen met een teiltje water om
de dag. In het weekend hoefde je je niet te wassen, want dan werkte je niet.
Waarom was dat zo?. Mijn vader zei:
“ik denk dat ze dan dachten dat je niet zweette als je niet werkte”. Je moest je ook wassen in de keuken, open en
bloot, waar al je broers en zussen langs liepen. Dit was niet prettig. Ik kan
me dan ook goed voorstellen dat je als puber er niet op zat te wachten om met
je billen bloot te gaan in de keuken.
Hoe was dat bij jullie thuis?
Mijn
kinderen douchen elke dag en vinden dat heel normaal. Ik kan me herinneren dat
ik elke avond gewassen werd en 1 keer in de week op zaterdag gingen we in bad.
Zo’n oranje plastic zitbad…we vonden het geweldig! Wat zijn de
tijden toch snel veranderd…..
Nu
heeft elk huis een douche, maar vroeger had geen enkel huis een douche of bad.
Toen mijn vader 15 jaar was kwam er een badhuis in Purmerend. Hij mocht daar
dan 1 keer per week heen, want het koste geld. Net als op de
camping met je handdoek onder je arm J.
Uitgaansleven, welke muziek vond hij
leuk en welke kleren droeg mijn opa toen hij jong was.
Mijn
opa ging veel uit, vanaf zijn 14e jaar. Iedereen deed dat en het was
normaal. Je dronk en rookte om er bij te horen. En dan legde hij
mijn zus en mij zoveel regels op!!!
HAHA, de omgekeerde wereld. Natuurlijk waren de tijden iets veranderd, maar
toch….
Hij
had een hele vriendenploeg, maar ging nooit uit met zijn broers of zussen.
Toen
hij 14 jaar was, ging hij uit op de Koemarkt in Purmerend. Later toen hij een
bromfiets had, reed hij naar de Heerhugowaard om te gaan stappen in de “Heilige
berg”. Toen hij 18 jaar was en zijn
rijbewijs had, huurden ze vaak een auto samen met zijn vrienden. Ze reden dan
met een hele vriendenploeg naar de Heerhugowaard.
Ook bezocht hij graag de
kermissen vanaf zijn 14e jaar. Dat vond hij heel leuk en gezellig.
Hij was een echte ladiesmen volgens mijn oma. Als je zijn naam noemde (en
nog steeds) weten ze precies wie hij is. Hij hield van gezelligheid, iets
ondernemen en humor. Aangevuld met een biertje en een sigaret. Hoe klein de
wereld nog was….vandaag de dag ga je op zuipvakantie of naar festivals. Toen was de rit op je brommer al
spannend genoeg….het heeft toch
wel wat die simpelheid en de saamhorigheid met elkaar. Of was er toen ook al
zoveel ontevredenheid, frustratie en jaloezie?
Mijn
vader was en is nog steeds gek van Rock&Roll muziek en danste er graag op
los. Hij droeg Rock&Roll kleding met veel kleur. Hij was gek op kleur en
aparte kleding. Een plusfour broek, gestreepte of ruitjes pakken en leuke
kleurige sokken. Hij was zijn tijd ver vooruit en
durfde anders te zijn. Ook al deed
hij dat allemaal niet meer toen ik opgroeide, heeft hij dat toch genetisch
doorgegeven. Ik zie het bij mezelf, maar ook bij mijn kinderen..we houden van apart en niet standaard. Dat kunstenaarsbloed hebben we dan toch van
hem……..jammer dat hij het heeft weggestopt door de jaren heen. Toch hoorde ik
laatst dat hij nu naar een creatieve club gaat en daar fanatiek bezig is. GO DADDY!
Mijn vader genoot
van het leven, want thuis vond hij die gezelligheid niet.
V.l.n.r.; Mijn vader en zijn vriend Dirk (1956), mijn vaders vriend
Jan (1962), mijn opa met twee andere vrouwen.
Ruzie met je ouders.
Mijn
vader zei dat hij altijd ruzie had met zijn ouders, want ze begrepen hem niet.
Voor zijn gevoel was er nooit tijd voor de kinderen, alleen voor de zaak. Hij
vond het thuis kil en ongezellig. Er werd nooit gesproken over dingen en er was
geen begrip of begeleiding. Ook niet toen hij
van huis was weggelopen of dat zijn broertje van 7 jaar overleed.
Zijn broertje was overreden door een
vrachtwagen toen hij op de straat aan het spelen was. Hij was zelf 14 jaar en
toen hij thuis kwam van zijn werk, werd er medegedeeld dat zijn broertje was
verongelukt. Er mocht niet
overgepraat worden en er is ook nooit overgepraat in de jaren erna. Al zijn broers en zussen vinden het ook
moeilijk om erover te praten, nog steeds. Eigenlijk werd alles weggeveegd van
tafel, een eenrichtingsverkeer zegt mijn opa. Ik was hier wel verbaasd over en
vroeg of ze onderling (broers & zussen) er niet over hadden gepraat
bijvoorbeeld ’s avonds in bed met elkaar. Het is je broertje die er niet meer
is. Ja, zei mijn vader, maar heel zachtjes en niet teveel. Hij wil het er ook
niet meer overhebben en wordt vaag.
Verdriet mocht je niet laten zien zegt hij.
Mijn oma sloot ook
altijd de deuren op de dag dat haar zoon Bertje was overleden. Niemand was dan
welkom….als kind vond ik dit altijd raar en angstig!
En als je dan per
ongeluk toch langs kwam als kind om even bij je oma te zijn, keek ze je aan en
negeerde ze jou…….je was niet welkom. Dat gaf je als kleinkind wel een heel
vreemd gevoel en ik begreep er niks van. Ik ben blij dat ik mijn kinderen heb
bijgebracht dat je wel over je gevoelens mag praten en je er niet voor hoeft te
schamen. Als ik zie wat voor sporen het in mijn vader heeft nagelaten…..Was het
de tijdgeest of het gezin zelf? Je had zoveel steun aan elkaar kunnen
hebben.
V.l.n.r.; Mijn vaders ouders (1958), de bus van zijn vadersbedrijf,
mijn vaders moeder en hijzelf.
We
praten over de ruzie die hij met zijn ouders had. Hij gaf aan dat hij vroeger de bussen van
zijn vaders bedrijf moest schoonmaken. Hij had daar dan geen zin in, want het
was al heel laat (23.00 uur) en dan verzon hij een smoesje. Alle kinderen
moesten helpen en als je dat niet deed kreeg je met de stok. Hij was niet het
enige kind dat stokslaag kreeg. Toch bleef hij proberen er onderuit te komen,
want hij vond het niks. Wat een karaktertype
was mijn vader toch!
De broers en zussen van mijn vader en een foto van het gehele
gezin. De kleine baby is zijn overleden broertje.
Hij
had ook een keer straf gehad samen met zijn zus Riet, maar ze wilden wel naar
de kermis. Ze hadden geen zin
om op hun kamer te blijven. Ze zijn
toen via de regenpijp naar beneden geklommen en gelift naar de kermis in Hoorn.
’s Avonds zijn ze weer teruggegaan, gooiden een steentje tegen het ruit van de
slaapkamer van zijn broer en zo klommen ze weer naar binnen. ’s Ochtends kregen
ze op hun barst van hun vader. Ik vroeg of hun ouders hen dan niet hadden
gemist of ongerust waren geweest. Hij wist het niet, misschien was zijn
antwoord. Dat ging gewoon
niet zo bij hun in het gezin.
Ik
zou toch ongerust zijn als ouder als mijn kinderen niet meer in hun kamer waren.
Je kon ook niet zoveel in die tijd, want wij hebben mobiele telefoons, hele
social media netwerken, etc. Maar naar bed gaan en dan ’s ochtends kijken of ze
er wel of niet waren….nee dat zou ik niet kunnen. Wel heerlijk om te horen wat
voor boeven ze waren en hun ouders hun handen vol hadden aan hen. Tja…het heet
opvoeden J Dus mijn vader moet ook niet raar hebben
opgekeken toen mijn zus en ik het een en ander uitspookte…..zijn genetische bloed spoot tenslotte door
onze aderen…
Wat
ik raar vond om te horen is dat alles achteraf of veel later werd bestraft. Ik
vroeg dit aan mijn vader. Hij zei dat het ook zo was als hij te laat thuis was
in het weekend van stappen. Hij moest dan bijvoorbeeld 0.00 uur thuis zijn en
was 0.30 uur thuis. Als dit op vrijdag was gebeurd, werd daar het hele weekend
niet over gesproken. Als je dan maandagavond terug kwam van je werk werd je
uitgescholden dat je te laat thuis was gekomen en je niet aan de afspraak had
gehouden. Er werd niet gevraagd naar de reden waarom je te laat was.
Toen
hij jonger was, werd hij veel geslagen met de klerenhanger. Overdag zei zijn
moeder er niks van als hij iets gedaan had en ’s avonds als zijn vader thuis kwam,
klaagde ze er dan over. Zijn vader pakte
dan een stok of een houtenklerenhanger en ging naar boven waar mijn vader
sliep. Hij sloeg hem dan door de dekens heen helemaal bont en blauw.
Wat ging er dan door de hoofden van mijn ooms
heen, want die lagen ook in datzelfde bed? Hebben zij ook menig blauwe plek
opgelopen, omdat mijn opa missloeg en hen raakte?
Mijn
vader was niet het enigste kind waar dit bij gebeurde…ook de anderen hebben de
klerenhanger gevoeld. Zijn vader vroeg ook niet naar zijn kant van het verhaal
of dat het wel echt gebeurd was, er werd meteen geslagen. Overleggen met zijn
ouders kon niet. Ik vroeg hoe mijn vader dan reageerde toen hij ouder en
sterker werd. Hij gaf aan dat het slaan eerst minder werd tot helemaal over en
het toen alleen verbaal was met lelijke opmerkingen/woorden. Maar je haalde het
niet in je hoofd om je vader tegen te spreken of hem te slaan. Hij was bang
voor zijn vader. Hij vertelde dat het in meerdere gezinnen gebeurde en dat het
geaccepteerd werd in de maatschappij.
Hij had geen respect voor zijn vader en voelde alleen maar angst
voor hem.
V.l.n.r.; Mijn vader en moeder in hun huis (1963), mijn vaders trouwfoto, mijn vader met zijn eerste auto (1964).
De straffen die ze kregen bij mijn
vader thuis waren:
· Geslagen worden
met de klerenhanger.
· Geen eten. Deze
straf was ongeveer tot je 14e/15e jaar.
· Je werd naar
buiten gestuurd en moest daar een lange tijd blijven.
· Je werd
vernederd, uitgescholden, etc.
· Je mocht niet
uit.
Uit mijn jeugd kan ik mij ook wel een
aantal van deze straffen herinneren…neem je dit dan toch ongemerkt mee in de
opvoeding van je eigen kinderen of doe je het omdat je niet beter weet? Gelukkig heb ik me er tot nu toe niet schuldig aangemaakt J
In het laatste blog van “Hoe ging dat
vroeger opa?” komt in ieder geval seksuele voorlichting aanbod. Een spannend
moment om daar met je vader over te praten, want als iets taboe was in die tijd.
Dus hou in de
gaten wanneer het blog verschijnt!
Het overleden broertje van mijn vader...wat was hij lief!
De mooiste lach,
heeft de meeste tranen verwerkt.
De mooiste ogen,
verstoppen de meeste geheimen.
En het liefste
hart, voelde de meeste pijn.
Love
Danielle.
· **
Klik op de foto om hem beter te kunnen zien.
· Op
facebook Danielle de rie :https://www.facebook.com/profile.php?id=100008580364718
en instagram Danielle de Rie wordt je op
de hoogte gehouden van de nieuweste ontwikkelingen op het blog en extra’s… Dus
FOLLOW en meld je aan!!